K L U P O K… do mojego życia wkroczył wraz z poślubieniem mojej żony Ewy. W jej domu rodzinnym w Lublińcu był przedmiotem codziennego użytku. Niewielki, biały, ceramiczny krążek* był pomocny przy gotowaniu mleka. Położony na dnie garnka, dawał charakterystyczny odgłos (klupanie) informując, że mleko się gotuje i może za chwilę wykipieć. Wtedy należało zdjąć garnek z gotującym się mlekiem z ognia. Przez długi czas używaliśmy go również w naszym gospodarstwie domowym. Jednak gdy gotowanie mleka odeszło w zapomnienie, klupok stał się bezużyteczny.
______________________________________________________ *wyprodukowany nie byle gdzie, bo w Ćmielowie
Tym razem ceramiczny krążek z Belgii. Pojawił się on na aukcji wystawionej na mniej znanym serwisie w 2018 r. Wraz z ceramicznym krążkiem wystawiono kartonowe pudełeczko, będące jego opakowaniem.
Na płaszczyźnie roboczej krążka odciśnięta jest sygnatura informująca o tym że produkt jest opatentowany przez A. Coopmana.
Na awersie pudełka umieszczono grafikę nawiązująca do przekazu reklam krążków francuskiej firmy Rodrey. Nad nią jest francuskojęzyczny napis ANTI-MONTE-LAIT [pol. przeciw kipieniu mleka] a pod nią flamandzki napis: Vermӱdt overlopen van Melk [pol. Zapobiega wykipieniu mleka]. Na rewersie pudełka umieszczono dwujęzyczną instrukcję używania (po flamandzku i francusku) oraz trzywierszowy napis odnoszący się do producenta krążka: Fabriek van demonstratie van Colpotrteur Artikelen. Onderhoudsprodukten KONINGALBERTLAAN, 1, ASSEBROEK. Tłumaczeni jeden do jednego tego napisu na polski brzmi: Fabryka demonstracyjna produktów kolporterskich. Produkty do konserwacji. KONINGALBERTLAAN, 1, ASSEBROEK. Jednak zestawienie sygnatury na krążku z tym napisem pozwala stwierdzić, że producentem, który zastrzegł ten wzór krążka była firma A., Coopman z miasta Assebroek w Belgii, mieszczącą się przy ulicy Koninig Albertlaan 1.
Natomiast instrukcja na rewersie pudełka brzmiała po polsku następijąco:
UNIKAJ kipiącego mleka, czekolady, sosów itp.: ich spalenie staje się niemożliwe. UWAGA: Gdy mleko zacznie rosnąć, nie jest jeszcze zagotowane. SPOSÓB UŻYCIA: Urządzenie połóż wydrążoną stroną dołu połóż na dnie dowolnego garnka lub rondla i zalej płynem. Gotuj na małym ogniu bez obaw. Sterylizuje dobrze i ostrzega. Jest całkowicie niezniszczalny i zabezpieczony na działanie kwasu mlekowego.
Dwustronny, gładki system odprowadzania powietrza z bocznymi otworami odprowadzającymi.
wymiary :: średnica = 72,0 mm; grubość = 18,5 mm
materiał :: ceramika
znaki szczególne :: awers = wypukłe wyobrażenie garnka z jednym uchem z czapą piany z gotującego się mleka, pod nim łukowato ukształtowany wklęsły napis MILCHWÄCHTER, na samym dole sygnatura producenta wklęsła litera W utworzona z dwóch nachodzących na siebie liter V.
producent :: nieznany (Austria/Czechy ?)
data produkcji :: przed 1939 r.
Wklęsły napis MILCHWÄCHTER i pod nim sygnatura producenta.
Powyższy krążek wykazuje zaskakujące podobieństwo z innym krążkiem już prezentowanym na blogu i tez sygnowanym charakterystyczną litrą W. Tyle tylko, że napisy na nim są w języku czeskim.
Na awersie widoczna jest sygnatura w postaci wieńca i wpisanego w niego trójwierszowego napisu ROYAL EPIAG Czechoslovakia (stylizowana litera E w napisie EPIAG jest jest niestety częściowo wytarta/nieodbita). Znakowano nią wyroby producenta porcelany Royal Epiag z Karlovych Warów, w latach 1948 – 56.
Starožitná porcelánová podložka proti vzkypění mleka {pol. zabytkowa porcelanowa podkładka przeciw kipieniu mleka]
Zabytkowa porcelanowa podkładka przeciw wykipieniu mleka, szkliwiona na białó, 1. połowa XX wieku, nieuszkodzona, rzadki, zabytkowy przedmiot/pomocnik kuchenny.
PS. Sygnatura w postaci stylizowanego ptaka z rozłożonymi skrzydłami i koroną nad jego głową, liter M i Z nad nim i kolistym napisem CZECHOSLOVAKIA pod nim była stosowana od 1945 roku przez zakłady MZ Czechoslowakia w miejscowości Stare Role koło Karlowych Var.
Jednostronny, gładki system odprowadzania z bocznym otworem odprowadzającym.
wymiary :: średnica = 80,0 mm; grubość = 8 mm
materiał :: dwubarwna kamionka (druk 3d)
znaki szczególne :: awers = spiralny wzór uzyskany w czasie druku 3d dwubarwną masą, matowa, porowata powierzchnia; rewers = spiralny wzór uzyskany w czasie druku 3d dwubarwną masą, błyszcząca powierzchnia
W opakowaniu z krążkiem znajduje się jeszcze mała broszurka:
Wewnątrz niej, obok fotografii ilustrującej proces druku 3d, znajduje się tekst w języku niemieckim:
jestem milchior, strażnik mleka. wydrukowany w 3D z dwukolorowej gliny kamionkowej i starannie wykończony ręcznie, jestem łatwą w pielęgnacji, odporną na ciepło i higieniczną reinterpretacją przedmiotu, który był uważany za zapomniany. barwny wzór, jaki tworzy druk, czyni mnie wyjątkowym – żadne z mojego rodzeństwa nie jest takie samo
PS. Milchior jest wyjątkowy jeszcze z jednego powodu… Gdy znalazłem go w przepastnych toniach internetu zapragnąłem go mieć w moim kredensiku. Napisałem więc do Nory Wagner – jednej z jego projektantek z pytaniem o to, jak go mogę nabyć. Odpisała mi, że prześle mi go w prezencie. W paczce z przesyłką, która właśnie odebrałem znalazłem jeszcze krótki list do mnie:
I tak niewielki przedmiot przyoblekł się w historię, która stała się jego nierozerwalną częścią… to właśnie jest w tych krążkach dla mnie najcenniejsze… historie i ludzie, którzy są z nimi związani nierozerwalnie…
klupoki... 